Prjónaleti eða algjör leti ... hvað er málið???

Það er einhver leti búin að hrjá mig síðustu dagana. Kannski er það ekki beint leti heldur þreyta eftir að byrja að vinna aftur eftir gott sumarfrí. Undanfarna daga hef ég varla gripið prjónana yfir sjónvarpinu heldur hálf dormað og ekki hef ég heldur nennt að setja inn pistil hér. Það eina sem ég gríp í í höndunum þessa dagana eru litlar dúllur sem ég hekla í frímínútum í vinnunni. Ég er reyndar nokkuð spennt að sjá hver útkoman verður en garnið sem ég nota, keypti ég á handverkshátíðinni á Hrafnagili nú í ágúst en það er jurtalitað. Ég keypti fjórar 25 gramma hespur og ætla að sjá hvað það dugar og hekla saman úr hvítu eða gráu einbandi. Enginn hætta á öðru en ég setji inn mynd að því loknu.
Og aftur að prjónaletinni. Það er nefnilega ekki oft sem ég legg frá mér óklárað prjónles en það hef ég einmitt gert núna. Þannig er að ég er að prjóna heilgalla handa lítilli frænku og finnst svolítið dularfullt hvað hann er mjór. Ég er búin að skoða gallann aftur og aftur og sýnist á öllu að skynsamlegast sé að rekja hann upp og prjóna stærri (og þar af leiðandi víðari) en hafa lengdirnar þær sömu. Og á meðan ég hugsa um gallann og upprakningu gerist ekkert ... og til að kóróna allt, þá er ég í raun búin að prjóna gallann og meira að segja lykkja hettuna saman. Svona er þetta með meyjuna sem vill hafa allt vel gert og vandað sem hún lætur frá sér, og ég veit sem er, að ég verð ekki ánægð með gallann svona og litla frænka getur varla notað hann svona heldur.
Kannski þetta skemmtilega lag komi manni í gírinn ...  https://www.youtube.com/watch?v=mLI3SaKkMkM

Ferðahelgi ársins hjá fjölskyldunni.

Litla fjölskyldan í Foldunum lagði land undir fót á föstudaginn og brunaði á litla (Ya)-risanum norður í land. Við tókum stefnuna á Blönduós og gistum þá um nóttina á Gistiheimilinu Tilraun sem staðsett er í gamla hlutanum á Blönduósi, áður en maður fer yfir brúna. Húsið minnir mig að sé byggt 1903 og er allt nýuppgert og endurnýjað á vandaðan hátt. Gott herbergi með góðum rúmum, sameiginlegt baðherbergi og aðgangur að eldhúsi og setustofu var einnig yndislegt að hafa og áttum við góða nótt þar. Á laugardaginn tókum við daginn snemma borðuðum góðan morgunmat áður en við lögðum af stað áfram. Við keyrðum til Dalvíkur og tókum þátt í fiskideginum mikla í ágætisveðri. Mikið og margt að spjalla og gaman að fylgjast með dagskrá af sviði. Mér fannst virkilega frábært og gaman að sjá hvað íslendingar eru duglegir að nota íslenska lopann og hvað margir gestir á fiskideginum klæddust lopapeysum í mikilli fjölbreytni. Þetta sýnir okkur enn og aftur hvað íslenska ullin er góð, hlý og hvað margt duglegt prjónafólk er til á landinu.
Á laugardaginn gistum við á Gistiheimilinu Súlum á Akureyri. Við fengum fjölskylduherbergi á stúdentaíbúðum við Klettagötu (eða Klettabrún) og var sama fyrirkomulagið þar, sameiginlegt baðherbergi ásamt eldhúsi og setustofu. Ekki eins nýtt eða fínt og á Blönduósi en dýrara, það fór líka ágætlega um okkur þar innan um hina útlendingana. Sunnudagurinn var einnig tekinn snemma og vorum við mæðgur mættar rétt eftir opnum á Handverkshátíðina á Hrafnagili. Eiginmaðurinn fór hins vegar á flugsafnið á Akureyri á meðan - misjöfn eru áhugamál fjölskyldumeðlima en þannig var auðvelt að gera öllum til hæfis. Það eru nokkur ár síðan ég hef farið á handverkshátíðina en maður minn hvað var gaman og ég hefði viljað eyða þar miklu, miklu lengri tíma. Íslenskt handverk sem þar var til sýnis og sölu var á heimsmælikvarða, fjölbreytt, vandað og fallegt. Við mæðgurnar skoðuðum okkur um og reyndar heillaði matartjaldið dótturina mest og hefði, ef hún hefði ráðið, verið þar allan daginn. Harðfiskur, rófur, hangikjöt og grafið, ostar og sultur og mín stóð á beit. Saman nutum við okkur svo við að skoða alls kyns handavinnu.
Á sýningunni nældi ég mér í áskrift af Húsfreyjunni, fékk tvö nýjustu blöðin og þrjú eldri. Ég hef stundum laumast í þau á bókasafninu en talið þau frekar fyrir svona "eldri konur" ... kannski ég teljist bara til þeirra orðið og þurfi ekkert að fara í felur með þetta. Húsfreyjan er fjölbreytt blað með viðtölum við konur í frumkvöðlastörfum, matargerð og hvers kyns handavinnu. Við stöldruðum lengi við bása Heimilisiðnaðarfélagsins og einnig Annríkis en dótturina langar mikið í íslenska þjóðbúninginn, athugum það þegar hún hefur náð meiri hæð og þroska, þá getum við e.t.v. farið á námskeið saman. Básarnir með jurtalitaða bandinu voru einnig sérlega spennandi og auðvitað fékk pyngjan aðeins að finna fyrir því, erfitt að halda aftur af sér í svona gersemum. Dásamleg sýning og á ég örugglega eftir að heimsækja hana aftur og þá að eyða enn meiri tíma.
Áður en litla fjölskyldan brunaði af stað aftur til borgarinnar, kíktum við í Jólahúsið í Hrafnagili. Það er fastur liður að heimsækja það þegar maður er staddur á norðurlandinu. Þar hefur heldur betur verið bætt við húsakosti og verslunarrými gert enn hærra undir höfði. Ég verð þó að segja eins og er að verðlagið í Jólahúsinu finnst mér ansi hátt og þótt úrvalið sé mikið er samt ótrúlega lítið þar af íslensku handverki. Eins og ég sagði hér fyrr, eigum við íslendingar handverksfólk á heimsmælikvarða og finndist mér gaman að sjá meira af því þarna.
Góð helgi að baki og svo tekur alvaran við ...

Og enn af afgangaprjóni ...

Þar sem mikið er prjónað verður oft líka mikið um afganga. Kannski leynist líka einhver garnfíkn í manni, alla vega er alltaf mjög freistandi að þukla og kaupa fallega liti af mjúku garni sem kallar á að prjónuð sé einhver flík. Það gerist svo ekki alltaf og því vilja hnyklafjöllin verða há. Ég ætla svo sem ekkert að setja það hér hvað ég á af garni og afgöngum, en það er í það minnsta nóg til.
Um daginn bað granna mín mig að prjóna fyrir sig vagnsokka á soninn sem er innan við ársgamall. Ég tók fram hálfar dokkur og misstóra hnykla af léttlopa, suma svo litla að einhverjir hefðu bara hent þeim. Ég er hins vegar alin upp við nýtni og hef tekið hnykla og dokkur og vafið upp í tvo jafna hluta, því það er jú skemmtilegra að hafa sokkana nokkuð líka.

Þetta eru fyrstu sex pörin af vagnsokkum, með víðu stroffi, litríkir og hlýjir. Fleiri sokkapör eru í vinnslu enda margar litlar táslur í kringum mig sem eflaust vantar eitthvað hlýtt fyrir veturinn.

Fyrir stuttu prjónaði ég peysu á litlu Kristínu Erlu (frænku eiginmannsins). Uppskriftin var úr litlum bæklingu frá Hjertegarn og tókst glimrandi vel. Reyndar skildi ég ekki alveg einhverja prjónaaðferð sem nota átti í nokkrum umferðum en breytti þeim bara í garðaprjón og tókst það bara vel. Peysan var úr rjómalitu Merino Blend úr Rúmfatalagernum sem er mjög gott garn í ungbarnaflík og ekki skemmir að að er vélþvægt garn. Mér fannst peysan hálf litlaus þegar hún var tilbúin og saumaði ég því blóm í berustykkið og það lífgaði hana nokkuð eins og sjá má:

Skokkurinn var prjónaður eftir uppskrift úr sama blaði en úr Vital frá Hjertegarn.
Þar sem peysan heppnaðist svo vel, ákvað ég að "skutla" í eina handa Brimari Nóa (frænda eiginmannsins) þar sem þetta væri fljótprjónuð og falleg peysa. Í hana notaði ég drapplitað Sportsgarn frá Europris/BYKO og tókst hún líka vel. Til að "poppa" hana aðeins upp, notaði ég mislitar trétölur frá frænkum mínum í Freistingarsjoppunni á Selfossi og saumaði lítinn bíl í aðra hliðina. Það kom vel út og passa vonandi litla manninum vel.

Enn og aftur tók ég upp prjónana og prjónaði nú þriðju peysuna eftir sömu uppskriftinni. Sú peysa var úr rauðu Sportsgarni frá Europris/BYKO handa Móeyju litlu frænku minni. Í þetta skiptið ákvað ég að leyfa rauða litnum að njóta sín en saumaði fallegar Maríuhænu-tölur á peysuna.

Það sem mér finnst svo frábært við prjónaskapinn er að þó þú notir sömu uppskriftina aftur og aftur en breytir bara aðeins út frá s.s. með lit, tölum, ísaum eða öðru, þá verður afraksturinn svo misjafn. Peysurnar finnst mér hver annarri fallegri og þær eru í raun mjög ólíkar þrátt fyrir að vera allar eins. Sama gildir um vagnsokkana hér að ofan, mismunandi litir, munstur eða rendur breyta hverju pari og um að gera að leyfa hugmyndafluginu að ráða, já eða bara því sem kemur upp úr körfunni. Svona prjónar maður "af fingrum fram".

Afgangaprjón

Það er magnað hvað safnast saman hjá manni af litlum hnyklum og afgöngum. Ég hef haft það fyrir reglu að safna svipuðum grófleika af garni saman í box, léttlopaafgöngum saman o.s.frv. Alltaf öðru hvoru tek ég boxin og geri eitthvað við innihaldið. Ótrúlegt en satt, að þó fallegir og nytsamlegir hlutir verði til, þá minnkar magnið í boxunum ótrúlega lítið, engu líkara en það margfaldist.
Nú fyrir stuttu tók ég mig til og prjónaði nokkur vettlingapör handa litlu fingrunum sem bæst hafa í fjölskyldur okkar Axels á undanförnum vikum. Oft tek ég minnstu hnyklana og skipti þeim í tvennt, þá nær maður að klára þá alveg.

:

Það er engin uppskrift af þessum vettlingum en ég reyni að vanda litasamsetningar. Ég hef sankað að mér góðu úrvali af satínborðum, gríp oft ef ég sé á tilboði t.d. í Föndru eða A4, oft fær maður borða utan um gjafir og svo hef ég fundið að besta verðið er sennilega hjá Söstrene Grene en þar hef ég fengið 11 metra af 7 millimetra borða á 199 krónur.
Það er líka alltaf sígilt að prjóna Barbie-föt. Ég hef fundið góða síðu með ógrynni uppskrifta http://www.stickatillbarbie.se/ Það er óhætt að segja að þarna getur hver og einn fundið eitthvað við sitt hæfi.

 ... og svo er bara að fitja upp.

Blessað barnalán

Það er óhætt að segja að mikil barnasprengja hafi orðið í kringum litlu fjölskylduna undanfarið og nýfæddum börnum hreinlega rignt niður í kringum okkur. Þetta á bæði við innan fjölskyldu okkar hjónanna beggja en einnig hjá vinum. Ég hef oft átt eitthvað í handraðanum til að grípa til og gefa en nú hef ég varla haft undan. Frá því í nóvember og fram til 17. júní, hafa hvorki meira né minna en níu börn fæðst í kringum okkur og auðvitað langar manni að færa hverju barni eitthvað hlýtt og notalegt heimaprjónað eða heklað. Um síðustu helgi kláraði ég litla sokkaskó handa litlu þjóðhátíðardömunni, frænkunni sem fæddist á 17. júní. Uppskriftina fann ég á gömlu ljósriti úr "Nýju kvennablaði" sem, ef ég hef kynnt mér rétt, var gefið út á árunum 1940-1964. Mér finnst algjör fjársjóður að komast í svona gamlar uppskriftir og vinna með. Sokkaskóna prjónaði ég úr Lanett-garni frá norska framleiðandanum Sandnes á prjóna nr. 2 1/2. Um leið og ég prjónaði sokkaskóna, breytti ég uppskriftinni örlítið að mínum hætt og er mjög ánægð með árangurinn. Næst er svo að prjóna annað par og skrifa þá niður breytingarnar um leið.

Hér má sjá árangurinn. Það var með ráðum gert að hafa bandið örlítið strekkt til að sokkaskórnir haldist betur á fætinum og svo er bara að sjá hvernig litla eigandanum og foreldrunum líkar.

Í upphafi skyldi endirinn skoða ...

Fyrir stuttu prjónaði ég fallega opna hettupeysu úr léttlopa. Uppskriftina var að finna á síðu istex.is og tókst hún bara glimrandi vel.

Þessi peysa er öðruvísi en aðrar sem ég hef prjónað, að því leiti að í stað stroffa er perluprjónskantur og að neðan geymir maður lykkjur á meðan bolurinn er prjónaður. Peysan er svo opnuð, perluprjónslíningin prjónuð áfram og er í lokin prjónuð með hettunni. Ég komst að ýmsu við gerð þessarar peysu:
a) það borgar sig að byrja á hnappalíningunni og sauma hana jafnóðum niður. Til að koma í veg fyrir fláa, þarf í raun að strekkja aðeins á þegar kanturinn er saumaður niður því við notkun, teygist á líningunni.
b) þegar búið er að prjóna hnappalíninguna er gott að sauma tölurnar strax á ÁÐUR en byrjað er á hinum listanum. Þá er auðvelt að gera hnappagötin á rétta staði.
c) þegar ég var búin með peysuna, fannst mér sárið þar sem ég klippti ekki fallegt. Mér fannst sjást alltof mikið í tvinnann í munstrinu en ég notaði dökkbrúnan tvinna. Ég velti fyrir mér hvernig ég gæti falið þetta og datt í hug að prófa að "kappmella" yfir sauminn og var ég þokkalega sátt við árangurinn.
d) síðast en ekki síst er mikilvægt að lesa vel yfir alla uppskriftina áður en maður byrjar og reyna að sjá fyrir sér hvernig best er að leysa úr ef upp koma vandamál. 

Það er ögrandi að takast á við það óvænta í prjónaskapnum og finna lausnir. Við hverja nýja uppskrift sem ég nota kemur eitthvað í reynslubankann. Það er mikilvægt að halda utan um það sem reynist manni vel, já og reyndar líka illa því þannig lærir maður einnig af mistökunum. Í upphafi skyldi endirinn skoða ...

Never not knitting - Theme song

Uppáhaldslag prjónakonunnar sem segir svo margt: 
https://www.youtube.com/watch?v=mLI3SaKkMkM

Týndi sauðurinn

Í vetur bauðst íslendingum að taka þátt í verkefninu Imago Mundi en það er myndasöfnum Lucianos Benetton af ólíkum myndum ólíkra listamanna. Viðfangsefni var blindrammi 10x12 cm að stærð og voru hendur frjálsar um listsköpun. Slagorð Benetton, United Colours of Benetton, sýnir því í raun fjölbreytileikann í þessari listsköpun. Ég ákvað að vinna út frá náttúrunni og nota íslensku ullina, hugmyndin að Týnda sauðnum fékk ég þegar ég hugsaði til þess illviðris sem geisaði á norðurlandi árið 2012 og margt sauðfé grófst í snjó. Bændur leituðu kindanna vikum saman, sumar fundust dauðar en ótrúlega margar lifðu af langan tíma grafnar í fönn.

Týndi sauðurinn er ein af yfir 140 myndum sem íslenskir listamenn, þekktir og óþekktir unnu og verða sýnd á sýningu á Ítalíu nú í júlí. Hér að ofan má sjá mynd af sýningarskránni og þeirri opnu sem myndin mín fékk.

"Mittens in making"

Þetta vorið hef ég verið nokkuð iðin að taka til hendinni og nýta afgangshnykla í vettlinga í trausti þess að mér takist að selja eitthvað af þeim. Í versta falli (eða besta) eru þeir afar hentugir í afmælis- eða jólagjafir en kannski finnst engum gaman að fá lopavettlinga í afmælisgjöf um hásumar. Skiljanlega, þegar maður notar afganga, verður útkoman stundum skrautleg eins og sjá má:

Þegar ég prjóna vettlinga fyrir 0-7 ára, hef ég þá yfirleitt háa þannig að hægt sé að setja þá inn undir eða utan yfir ermi. Þannig kemur maður í veg fyrir að snjór, bleyta eða kuldi komist á milli og það minnkar einnig líkurnar á að vettlingarnir týnist. Oftast hef ég klukkuprjón í stað stroffs og prjóna nokkrar umferðir áður en ég prjóna belginn. Ég hef enga uppskrift af þessum vettlingum, hef einhverja "formúlu" í kollinum sem ég fer eftir.
Stærri vettlinga prjóna yfirleitt hefðbundna og oft upp úr mér. Þegar afgangar eru nýttir getur litasamsetningin orðið skrautleg en einhvern veginn verð ég þó oftast sátt við árangurinn.

Reyndar er ein bók sem mér finnst sérlega gott að nota við vettlingaprjón úr lopa og er það bók Kristínar Harðardóttur, Vettlingar og fleira. Þar hef ég stuðst við uppskriftir sem miðaðar eru við tvöfaldan plötulopa og verður stærðin þá unglinga- eða dömustærð. Ef ég hins vegar nota sömu uppskriftina og prjóna úr léttlopa, er ég komin með stærð ca. 10-12 ára. Á myndinni hér að ofan eru vettlingarnir vinstra megin úr tvöföldum plötulopa en þeir hægra megin eru úr léttlopa. Gaman væri að prófa að prjóna vettlinga úr Álafosslopa eftir sömu uppskrift og sjá hvaða stærð fæst úr því ... "Mittens in making"...

Endalausir endar ...

Það er alveg hreint ótrúlegt hvað mér finnst gaman að prjóna, og ef satt skal segja, held ég svei mér þá að ég sé bara nokkuð dugleg. Eitt er þó sem mér finnst afspyrnuleiðinlegt við prjónaskapinn en það er að ganga frá endunum. Og það virðist alveg sama hvernig ég reyni að setja mér það markmið að ganga frá endum áður en ég byrja á nýju stykki, þetta virðist hreint ekki hægt. Einn daginn situr maður svo uppi með fullan poka af ófrágengnu prjónlesi. Oft hef ég velt því fyrir mér að prjóna endana með en þegar ég er byrjuð að prjóna, gleymist allt annað. Móðir mín er afkastamikil prjónakona og hún er sko með starfsmann á plani, faðir minn hefur nefnilega í gegnum tíðina gengið frá endum hjá henni. Ég hef stundum fengið ábendingar frá öðrum um að fá eiginmanninn í verkið en þar sem ég er "meyja" í gegn er ég hreint ekki viss um að það yrði heillavænlegt ... svo þá er víst ekki annað í stöðunni en að gera þetta sjálfur með gleðibros á vör.

... og þá er bara að byrja.

Stundum hef ég velt því fyrir mér að setja upp bloggsíðu, eiginlega bara fyrir mig sjálfa til að halda utan um handavinnuna mína. Kannski er þetta algjör vitleysa og eitthvað sem ég gefst fljótlega upp á en ég ætla samt að láta á það reyna. Prjónar, hekl, útsaumur, vélsaumur, bútasaumur ... allt er þetta eitthvað sem hefur farið um fingurna á mér og ef satt skal segja, í ótrúlegu magni. Skápar og skúffur, körfur, kassar og aðrar hirslur eru yfirfullar af góssi sem bíður eftir að unnið sé úr hlýjir, góðir, mjúkir eða fallegir munir sem vonandi gleðja einhvern. Hér ætla ég því líka að smella inn myndum, fróðleik og ef til vill einhverju fleira líka ... og þá er bara að byrja.